fredag 12. november 2010

Ambassadørene

Frå 1500-talet snakkar vi om ein ny tid i Europa, renessansen. Middelalderens sterke band til kristendommen forsvann , og menneske fikk ein sentral plass i skaparverket. Filosofi frå antikkens Hellas og Roma fikk sjå dagens lys igjen, og ein tid med sjølvstendig tenking var i gang.

I 1533 malte Hans Holbein «Ambassadørane». Bilete viser to velkledde herrar som lenar seg inntil eit bord. Personen til venstre skal vere Englands ambassadør, Jean de Dinteville, mens personen til høyre er George de Selve, begge frå Frankrike. Maleriet blei opphavleg bestilt av Jean de Dinteville, for å hengje i ein spiraltrapp på slottet.

Som vi kan sjå på bilete er herrane staseleg kledt med både pels, hatt og smykkar. Fargane er djupe og svarte, noe som viser at det er velståande folk, med makt og rikdom. Dette seier også mykje om korleis tid dei er i.
Men det er ikkje berre herrane som uttrykker dette. På bordet kan vi sjå fleire ting som pekar mot noko som blei sett på som meir og meir meiningsfullt: geometri, matematikk og astronomi.

Ein mattebok, ein passar og ein linjal kan tyde på interessa for matematikk og geometri. Men ein annen teori seier i samtidig at det viser herranes engsting for den religiøse splittinga i Europa på den tida.
Vi kan også skildre ein globus og eit kompass, som uttrykkar at det var ein tid med utforsking av andre delar av verda. Stjerneglobusen kan vise interessa for universet og astronomi.

Det som kanskje skapar størst oppmerksemd er den skeive figuren mellom dei to herrane. Det var nemlig slik at om man så bilete på skrå, viste det ein hovudskalle. Da Jean de Dinteville hadde maleriet på slottet, kunne folk som gjekk opp spiraltrappa sjå hovudskallen frå rett perspektiv. Det hadde sannsynligvis ein hensikt med å minne alle på at døden var uunngåeleg.

Kjeldar brukt 12.11.10
Portal
Grip teksten VG2, Aschehoug

fredag 17. september 2010

Rolandskvadet


Frå slutten av 1000-talet til starten av 1300-talet blei det skrevet ned rundt 80 heltedikt, opphavleg som propaganda mot maurarane i Spania. Dikta er dramatiske historier om riddarar frå den germanske folkevandringstida. Handlinga tek føre seg den modige ryttar til hest, som vart villig til å ofre alt for sine eigne.

Rolandskvadet er det eldste heltediktet vi har, og vart skrive ned på 1100-talet i Frankrike. Det fantes fleire utgåver, det lengste på 4000 verselinjer. Diktet vart berekna for munnleg framføring, og blei ofte lest av gjøglarar til musikk. Det blei godt spreie i Europa, ettersom det blei oversatt til så mange ulike språk.

Historia dreiar seg om slaget ved Roncevaux. Karl den store og hans tolv kjempar er i krig. Vi treffar blant anna Roland, som er leiar for keisarens hær. Han får eit horn han kan bruke viss dei treng hjelp i kampen, men Roland ser på det som ein svakheit, og vil ikkje bruke det. Alle mennene fell, og først da bles han i hornet. Roland innser til slutt sin feil, og tek på seg skulda. Det heile endar med at han syndar til Gud før han døyr.

Konflikten her handlar om å vise styrke og ære, framfor å vere klok. Roland er overmodig, og nektar å få hjelp utanfrå. Han vil ikkje vere svak, og vil sjølvsagt vinne kampen sjølv. Derfor må han betale sin pris.

Kjelder:
Dialekteksperten
SNL
Fronter
Foto:
Katolsk

torsdag 4. februar 2010

Snømannen

Snømannen er ein krimroman som blei gitt ut i 2007 av Jo Nesbø. Med sine fem seksarar på framsida er dette ein av Noregs raskast solte romanar nokon sinne.
Boka handlar om politietterforskaren Harry Hole, ein mann i førtiåra som sliter med sitt alkoholproblem. Saman med ein gruppe frå Voldsavsnittet etterforskar han nå drapet på Birte Becker. Sonen hennar hadde vakna midt på natta og oppdaga at ho vart borte. Det låg smelta snø i gangen, og ute stod ein ukjent snømann og kikka på huset deira. Fleire og fleire blir drepne, og Harry får underlege brev underteikna Snømannen. Etter kvart ser han samanhenger til eit drap frå 1980. Det viser seg at dei nå er på sporet av ein seriemordar som drep ein etter ein på utspekulerte og brutale måtar. Drapet finner sted kvar gang den først snøen fall, og den iskalde mordaren etterlat seg alltid ein snømann. Dette gir ein verkelig utfordring for Harry og etterforskingsgruppa.

Måten Nesbø skriv på er direkte, rå og ekkel, men likevel veldig spennande.
Han får boka interessant frå første side, og til tider kan det vere skummelt å lese vidare om dei groteske drapa. Skildringane er spesielt gode, han beskriv og samanlikner hendingar på måtar som kan få lesaren til å sjå ting frå nye sider. ’’Klokka var elleve på formiddagen da digre snøflak uten forvarsel kom ut av en fargeløs himmel og som en armada fra det ytre rom underla seg jordene, hagene og plenene på Romerike.’’
Forfattaren får både frem mordarens utenkelege hat, og samtidig den ulykkelige kjærleiken Harry slit med på ein svært god måte. Lesaren får altså eit stort innblikk i både kriminalgåta og hovudpersonens privatliv.
Denne krimromanen kan eg verkelig anbefale å lese, så sant du ikkje likar honningdrypande solskinshistorier.



Kjelder:
http://no.wikipedia.org
http://youtube.com
Foto:
http://www.blamannbok.no


mandag 11. januar 2010

Fotografering

En av mine interesserer er fotografering. Det begynte med at jeg fikk mitt eget speilreflekskamera for snart to år siden, og jeg bruker det bare mer og mer! Jeg synes det er utrolig gøy å ta bilder, redigere, og ikke minst å kikke på fotografiene etterpå. Det er også veldig koselig å se på bilder fra tidligere hendelser, spesielt de som er tatt for flere år siden. Jeg vil si at dette er en ypperlig måte å ta vare på minnene på! Nå er det jo i tillegg veldig lettvint å oppbevare bildene sine. Det er bare å legge de inn på dataen, og da får man også en svært god mulighet til å gjøre endringer på fotografiet.
Muligheten for å retusjere bort feil, klippe til bildet, redigere lys, farger og skygger pluss mye mer er lett tilgjengelig. Det kjente bilderedigeringsprogrammet Photoshop, gir jo et hav av muligheter. Men det finnes også mange andre programmer man kan laste ned fra internett, helt gratis. Picasa3 er et supert program fra Google, som gir mange fine effekter. Det er i tillegg lett å forstå, så dette vil jeg anbefale. Hvis man helst ikke vil laste ned et program på dataen, kan man gå inn på nettsiden picnik, å redigere i vei.
Men det jeg liker aller best er ikke å redigere, men å gå ut å ta bilder! Å ta med kamera for å gå en tur, er en kjempefin måte å komme seg ut på. Det er motiver over alt, og man blir flinkere til å fotografere etter hvert. Kanskje får man foreviget en flott soloppgang eller noe annet fint? Jeg synes i alle fall det er veldig moro å holde på med. I tillegg er det gøy og inspirerende å kikke på bilder som andre har tatt. Så ikke glem kamera neste gang du går ut!

Foto: privat. (Klikk på bildet for større versjon!)